Αγριμόνιο το ευπατόριο και οι θεραπευτικές του ιδιότητες

Α) ας το περιγράψουμε λίγο:

το συναντούμε σε μέρη που διατηρούν υγρασία...

έχει μακρυά

μαύρη και κάπως ξυλώδη ρίζα η οποία έχει ένα γλυκό άρωμα ιδιαίτερα την άνοιξη...

έχει όρθιο

κυλινδρικό και ελαφρώς τραχύ κορμό

ο οποίος ανεβαίνει περίπου στα εβδομήντα εκατοστά ύψος - ως επί το πλείστον - χωρίς διακλαδώσεις...

τα φύλλα του 

είναι σκούρα πράσινα διατεταγμένα το ένα απέναντι στο άλλο

είναι πολυάριθμα με αισθητή διαφορά στο μέγεθος

και

στον πλούτο των μικρότερων φύλλων που αναβλύζουν ανάμεσά τους έτσι

παρατηρούμε 

τα κύρια φύλλα να αυξάνονται σε μέγεθος προς την κορυφή όπου και έχουν 2,5 έως 3,5 cm μήκος με

επιμήκες - ωοειδές σχήμα

χνουδωτά με όμορφο οδοντωτό- δαντελωτό τελείωμα...

παρατηρούμε επίσης τα στελέχη που είναι κοντά στο έδαφος να φτάνουν συχνά τα 15 cm μήκος ενώ όσο πλησιάζουν στην κορυφή μικραίνουν φτάνοντας περίπου τα 3cm

τα δε ψηλότερα να έχουν πολύ λιγότερα φυλλαράκια από τα χαμηλότερα τα οποία - φυλλαράκια - με τη σειρά τους να ποικίλουν και αυτά πολύ σημαντικά σε μέγεθος καθώς

εκτός από τα έξι με οκτώ μεγάλα πλευρικά και του ενός στην κορυφή ανάμεσα είναι πλαισιωμένα με αρκετά άλλα που είναι πολύ μικρότερα....

τα λουλούδια του τα οποία βρίσκονται σε άνθιση από τον Ιούνιο έως τις αρχές Σεπτεμβρίου αν

και μικρά είναι πολλά σε αριθμό ,διατεταγμένα σε επιμήκη βότρυ... 

έχουν πέντε εμφανή πέταλα τα οποία είναι σε σχήμα αυγού και

κάπως στενά σε αναλογία με το μήκος τους... 

έχουν ένα φωτεινό χρυσοκίτρινο χρώμα και

εκπέμπουν μια δροσερή και πικάντικη μυρωδιά όπως αυτή που εκπέμπουν τα βερίκοκα...

οι καρποί του είναι χνουδωτοί και έχουν την ιδιότητα να προσκολλούνται σε οτιδήποτε ακουμπούν... 

το σύνολο του φυτού είναι βαθύ πράσινο και

έχει μια ελαφρώς αρωματική μυρωδιά

έχει γεύση

πικρή και στυφή αλλά παράλληλα δροσιστική χαρακτηριστικά που καθιστούσαν το αγριμόνιο περιζήτητο ρόφημα και πρόσθετο του τσαγιού καθώς του έδινε 

μια ιδιαίτερη λεπτή αρωματική γεύση...

άλλο ένα χαρακτηριστικό του αγριμόνιου είναι η κίτρινη χρωστική ουσία που παράγεται από αυτό και η οποία είχε χρησιμοποιηθεί πολύ στο παρελθόν για να βάφουν τα μάλλινα όταν ήθελαν να τους δώσουν αυτό το βαθύ όμορφο κίτρινο χρώμα του αγριμόνιου

και βέβαια θα βρούμε το αγριμόνιο φύεται εν αφθονία σχεδόν παντού

- σε ξηρούς και φτωχούς σε θρεπτικά στοιχεία λειμώνες

- σε αργιλώδη και ασβεστολιθικά μέρη 

- ακόμη και σε βουνά μέχρι 1500μ ύψος 

Β) ας δούμε κάποια ιστορικά στοιχεία 

το αγριμόνιο πήρε το όνομά του - αγριμόνιο - από τη λέξη "αγρός" και "μένω" δηλαδή αυτό που μένει στους αγρούς - αγριμόνιο 

την δε ονομασία "ευπατόριο" του την έδωσε ο Διοσκουρίδης για να τιμήσει τον Μιθριδάτη τον Ευπάτορα...

ο Διοσκουρίδης όπως και 

ο Πλίνιος ο Πεσβύτερος χρησιμοποιούσαν το αγριμόνιο εκτός από τις παθήσεις των ματιών και για την θεραπεία του ήπατος 

για τα τσιμπήματα εντόμων και φιδιών

για τη διάρροια 

για διαταραχές της χοληδόχου κύστεως

και για παθήσεις των νεφρών

επίσης ήταν γνωστό και σαν ένα από τα πιο ισχυρά επουλωτικά βότανα έτσι το χρησιμοποιούσαν σε σχεδόν όλες τις πληγές

σε δαγκώματα

σε κονδυλώματα και

έλκη 

 χρησιμοποιήθηκε επίσης σε συνδυασμό με την αρτεμισία για τους πόνους της πλάτης και της μέσης...

εκτός από την αρχαιότητα συναντάμε το αγριμόνιο και κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης κατά τη διάρκεια δε του 15ου αιώνα αποτελούσε το κύριο συστατικό 

του "eau d'arquebusade"...

το "eau d'arquebusade" ήταν ένα ισχυρό επουλωτικό νερό ιδανικό για την θεραπεία και επούλωση των πληγών από τα πυροβόλα όπλα της εποχής εκείνης στα πεδία των μαχών τα περίφημα arquebuseς

το θεραπευτικό αυτό νερό εφευρέθηκε και παρασκευάστηκε από μοναχούς όταν ο βασιλιάς Φραγκίσκος Α τους έδωσε εντολή να αναπτύξουν μια θεραπεία για να επουλωθούν οι πληγές που προκαλούνταν από τα μουσκέτα - arquebuseς - των οποίων οι πληγές θεραπεύονται δύσκολα...

έτσι το νερό αυτό υπήρξε μια εξαιρετική θεραπεία

- για μώλωπες

- για τη διάλυση του πηγμένου αίματος

- για τη διάλυση των όγκων οι οποίοι συμβαίνουν σε κατάγματα και εξαρθρώσεις

- για την πρόληψη και τη θεραπεία της γάγγραινας

- για να καθαρίσει και να θεραπεύσει έλκη και πληγές ιδιαίτερα

εκείνων που προκαλούνται από τα πυροβόλα όπλα της εποχής...

και

είναι στο Μεσαίωνα που το αγριμόνιο αποκτά μαγικές δυνάμεις αλλά και ναρκωτικές ιδιότητες...

το βρίσκουμε να το χρησιμοποιεί ο μεγάλος βοτανολόγος και γιατρός Nicholas Culpeper ο οποίος το συνιστούσε

- για την ουρική αρθρίτιδα

- για όλες τις πληγές - δηλώνοντας πως μπορούσαν να θεραπευτούν με ένα αφέψημα από το φυτό

επίσης δήλωνε πως το βότανο

- θεράπευε τους κολικούς

- καθάριζε την αναπνοή και

- ανακούφιζε από τον βήχα

το συναντάμε να αναφέρεται στο παλιό αγγλικό ιατρικό κείμενο Leechbook Bald

( γνωστό και ως Medicinale Anglicum) σαν ιδανικό ίαμα για την ανδρική ανικανότητα... 

αργότερα συναντάμε το αγριμόνιο στη Βόρεια Αμερική όπου

και το βρίσκουμε να χρησιμοποείται με μεγάλη επιτυχία σε πυρετούς από τους Ινδιάνους και τους Καναδούς...

επίσης το συναντάμε 

σε πολλές περιοχές όπου παρασκεύαζαν ένα ποτό το οποίο ονόμαζαν "το ποτό της άνοιξης" χάρη στην ευωδιά του και στις αρετές του... 

για να το συναντήσουμε στις αρχές του 20ου αιώνα να συμπεριλαμβάνεται στα περίφημα ανθοϊάματα- Flower Remedies - του dr Edward Bach...

το θαυμάσιο αυτό βότανο το αγριμόνιο ο σπουδαίος αυτός γιατρός και βακτηριολόγος το συνιστούσε

- για τους ανθρώπους που εμφανίζονται πάντα ξένοιαστοι και αστείοι

αλλά

η ξεγνοιασιά τους αυτή είναι μια μάσκα για να κρύψουν τις ανησυχίες τους

και

τους πραγματικούς εσωτερικούς τους σκοτεινούς φόβους και

ταλαιπωρίες,αισθήματα τα οποία

προσπαθούν να κρύψουν από τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους...

- για τους ανθρώπους που κρατούν τα προβλήματά τους κρυμμένα κάτω από μια μάσκα απόλαυσης και ευτυχίας...

- για τους ανθρώπους οι οποίοι αστειεύονται και γελάνε απλά και μόνο για να κρύψουν τους πραγματικούς φόβους τους... 

- για τους ανθρώπους οι οποίοι δεν θέλουν να είναι ποτέ μόνοι και επιδιώκουν πάντα την συντροφιά για να αποσπάνε την προσοχή τους από τα πραγματικά τους προβλήματα... 

- για τους ανθρώπους οι οποίοι προσπαθούν να αγνοήσουν τη σκοτεινότερη πλευρά της ζωής τους και

προτιμούν να κάνουν εύκολα πράγματα παρά να κάτσουν να αντιμετωπίσουν τους σκοτεινούς τους φόβους...

το αγριμόνιο του dr Edward Bach είναι για την αρχετυπική μορφή του ανθρώπου που υποδύεται τον κλόουν ενώ μέσα του είναι γεμάτος ταλαιπωρία και αγωνία

αλλά

εξακολουθεί να είναι η ζωή και η ψυχή της ομάδας...

το ίαμα αυτό του dr Edward Bach που προέρχεται από το αγριμόνιο βοηθάει

τα άτομα με τα παραπάνω προβλήματα να είναι πραγματικά εύθυμα

και

να δείχνουν τα πραγματικά συναισθήματά τους ανοιχτά

να μπορούν να δεχτούν και τη λιγότερο ευχάριστη πλευρά της ζωής

και 

η χαρά τους να προέρχεται από μια πραγματική αίσθηση αυτο-αποδοχής και από πραγματική εσωτερική χαρά...

Γ) ας δούμε -τώρα -τα συστατικά που συνθέτουν το αγριμόνιο 

τα δραστικά συστατικά του αγριμόνιου περιέχονται στους ανθοφόρου βλαστούς

στα φύλλα και

στα άνθη του

και αυτά είναι:

flavonoids ειδικά quercetin , apigenin και luteolin

πτητικά έλαια 

kaempferol

tiliroside

triterpene glycosides

euscapic acid και

tormentic acid

phenolic acids

και 3%–21% τανίνες - με έντονη στυπτική επίδραση

νικοτινικό οξύ

πυριτικό οξύ

σίδηρο

βιταμίνες του συμπλέγματος Β

βιταμίνη Κ

φυτοστερίνη

γόμμα - ρητίνη

Δ) ας δούμε και τις ιδιότητές του οι οποίες είναι:

αντιβακτιριακές

αντιδιαρροϊκές -ισχυρές

χολαγωγές

αποσυμφορητικές 

διουρητικές 

αντιφλεγμονώδεις

αντιοξειδωτικές

αντιδιαβητικές - ισχυρές

αντιεμετικές

ανθελμινθικές

στυπτικές - ισχυρές 

τονωτικές

επουλωτικές -ισχυρές

χολαγωγές

αντι-ιικές -ισχυρές

εφιδρωτικές

ανοσοενισχυτικές 

Ε) ας δούμε και της φαρμακευτικές ιδιότητες του αγριμόνιου σήμερα

το αγριμόνιο θεωρείται το ιδανικότερο βότανο για τα προβλήματα

του πεπτικού συστήματος 

του ουροποιητικού συστήματος και

του δέρματος

αναλυτικά 

το αγριμόνιο:

- είναι ιδανικό σε περιπτώσεις βλεννώδους κολίτιδας και αποτελεί από τις πρώτες

επιλογές μεταξύ των βοτάνων για την σκωληκοειδίτιδα...

- αναστέλλει την αιμορραγία 

- σαν στυπτικό και ήπια πικρό βότανο είναι μια χρήσιμη θεραπεία για τη διάρροια - ιδανικό ίαμα για την παιδική διάρροια -

- είναι ιδανικό ίαμα για την δυσπεψία και γενικά για όλα τα προβλήματα του πεπτικού συστήματος ενώ παράλληλα

δίνει τον τόνο στο σύστημα να προωθεί και να διαχειρίζεται σωστά την αφομοίωση των τροφίμων... 

- ενδείκνυται για την ακράτεια ούρων

ενώ 

 - το ισχυρό του αφέψημα είναι ιδανικό για 

γαστεντερίτιδες

κυστίτιδες

πέτρες στη χολή και στα νευρά...

- ιδανικό για την αντιμετώπιση

των κρυολογημάτων

της καταρροής 

της γρίπης και

της βρογχίτιδας καθώς σαν εφιδρωτικό βότανα που είναι ρίχνει τον πυρετό,ανακουφίζει από τον πόνο ενώ ταυτόχρονα παρέχει και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες

- είναι ιδανικό για την ανακούφιση και θεραπεία του πονεμένου λαιμού

για τις αμυγδαλίτιδες

για τις λαρυγγίτιδες και

γενικά για τις φλεγμονές

του στόματος

του φάρυγγα και

των πνευμόνων

- ιδανικό για το βήχα και το συνάχι

όπως και

- για τις άφθες του στόματος και τις μυκητιάσεις...

το ισχυρό του αφέψημα χρησιμοποιείται και

- είναι ιδανικό για την επούλωση και θεραπεία των τραυμάτων

των μωλώπων και των φλεγμονών του δέρματος

για τα εξανθήματα του δέρματος

για τις κηλίδες

για τα σπυράκια

- είναι ιδανικό για τα τσιμπίματα των εντόμων και διαφόρων τραυματισμών του δέρματος

π.χ αν μπει ένα αγκάθι στο χέρι μας μπορούμε να κάνουμε επάλειψη με βάμμα αγριμόνιου ώστε να φύγει το αγκάθι και

για να σταματήσουμε η φαγούρα και τον πόνο

επίσης το αγριμόνιο ενδείκνυται

- για τις αιμορροΐδες

και 

- είναι πολύ αποτελεσματικό στους πόνους της περιόδου...

το εκχύλισμα των βλαστών και των φύλλων του έχει αντι-ιική δράση και

σε έρευνες παρατηρήθηκε αναστολή του ιού της ηπατίτιδας Β 

και του HBV

- ενισχύει τη θεραπεία των αρθριτικών και των ρευματισμών

- καταπολεμά το άσθμα

- την ημικρανία

και 

έχει δοκιμαστεί για τη θεραπεία του ίκτερου και άλλων προβλημάτων του ήπατος και του σπλήνα

επίσης

- ενισχύει τα λευκά αιμοσφαίρια για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα διάφορα μικρόβια...

o Stephen H. Buhner αυτός ο ακούραστος μελετητής και φυσιοδίφης,

ο υπέρμαχος των φυτικών φαρμάκων αναφέρεται στην αποτελεσματικότητα του αγριμόνιου ιδίως για όλες εκείνες τις λοιμώξεις που εμμένουν...

- οι δε ισχυρές του αντιδιαβητικές ιδιότητες του παρέχουν την ικανότητα να ρυθμίζει καταπληκτικά το ζάχαρο των διαβητικών χωρίς να δημιουργεί υπογλυκαιμίες...

ΣΤ) ας δούμε πως το χρησιμοποιούμε

από το αγριμόνιο χρησιμοποιούμε

α) τις ρίζες του και τους σπόρους του τα οποία

χρησιμοποιούμε σαν αφεψήματα και σαν καταπλάσματα

β) τα φύλλα του

τα λουλούδια του και τους μίσχους του τα οποία χρησιμοποιούμε σαν εγχύματα και σαν καταπλάσματα

τα αφεψήματα και τα εγχύματα

- τα πίνουμε

- κάνουμε γαργάρες και πλύσεις

και

- τα χρησιμοποιούμε στα μπάνια μας - έγχυμα από τα φύλλα του αγριμονίου στο μπάνιο ανακουφίζουν του πονεμένους μας μύες...

τη νωπή ή αποξηραμένη ρίζα του όπως και τους σπόρους του κοπανισμένα τα κάνουμε επιθέματα και καταπλάσματα...

με τα νωπά ή αποξηραμένα φύλλα και λουλούδια του κάνουμε -επίσης -ζεστά καταπλάσματα-ιδανικά για μώλωπες και πρηξίματα

για να ετοιμάσουμε έγχυμα αγριμόνιου:

σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε δυό (2) κουταλιές της σούπας ξηρό βότανο και το αφήνουμε περίπου είκοσι (20) λεπτά -ιδανικό ρόφημα

για την ημικρανία

για τη δυσπεψία

για τα κρυολογήματα... 

το πίνουμε ζεστό ή κρύο

για να ετοιμάσουμε αφέψημα αγριμόνιου:

βράζουμε δυό (2) κουταλιές της σούπας ρίζες ή σπόρους του βοτάνου σε ένα λίτρο νερό

το πίνουμε ζεστό ή κρύο - ιδανικό ίαμα

για τον καθαρισμό της φωνής

για τα αρθριτικά

για τους ρευματισμούς

Ζ) ας δούμε πότε και πως το συλλέγουμε και το αποθηκεύουμε

τα φύλλα

τους μίσχους και

τα λουλούδια του αγριμόνιου τα συλλέγουμε από τα τέλη της άνοιξης έως και της αρχές του καλοκαιριού ενώ

τους καρπούς το φθινόπωρο

και όλα τα αποξηραίνουμε σε φωτεινό ξηρό σημείο

οι καρποί χρειάζονται περισσότερο χρόνο από τα φύλλα και τα άνθη...

όταν ολοκληρώσουμε την αποξήρανση τα τοποθετούμε σε γυάλινο δοχείο το οποίο να κλείνει αεροστεγώς και τα φυλάμε σε σκοτεινό και χωρίς υγρασία ντουλάπι

Η) ας δούμε και με τι άλλα ονόματα είναι γνωστό το αγριμόνιο

το αγριμόνιο το συναντάμε και με τα ονόματα

- ασπροζάκι

- φωνόχορτο

- αγροιμιά

- ασπροξάνη

- church steeples 

- sticklewort

το επιστημονικό του όνομα είναι

Agrimonia eupatoria

ανήκει στην οικογένεια των Rosaceae και

είναι του γένους Agrimonia

Θ) ας δούμε και τι πρέπει να προσέχουμε: 

το αγριμόνιο

- αντενδείκνυται σε όσα άτομα έχουν υπερευαισθησία στα φυτά της οικογένειας των Rosaceae 

και 

- αντενδείκνυται κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

αυτές ήταν - όσο πιο συνοπτικά μπορούσα - οι πληροφορίες για ένα βότανο όχι και τόσο γνωστό αλλά πολύ χρήσιμο:το αγριμόνιο...

~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 

πηγές πληροφόρησης και: 

http://www.awl.ch/heilpflanzen/agrimonia_eupatoria/index.htm

http://botanical.com/botanical/mgmh/a/agrim015.html

http://wildflowerfinder.org.uk/Flowers/A/Agrimony/Agrimony.htm

http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Agrimonia+eupatoria

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.1689/abstract

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0367326X02003179

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1815385213000047

http://www.bachcentre.com/centre/38/agrimony.htm

thalia 

botanologia

*Οι πληροφορίες που παρέχονται στο blog αυτό έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δε μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ή την επίσκεψη σε γιατρό ή σε άλλον ειδικό της υγείας