"Αρχαίοι Έλληνες" στη λίστα των «100» κορυφαίων του Times
Μαζί με τη λίστα των 100 ανθρώπων που επηρεάζουν τον κόσμο μας σήμερα, το περιοδικό TIME δημοσίευσε και τη λίστα των 100 κορυφαίων όλων των εποχών. Μεταξύ αυτών και 8 Έλληνες, αν και πολύς κόσμος έχει τη γνώμη ότι θα μπορούσε να είναι περισσότεροι...
Πρόκειται για τους:
Όμηρος
Φέρεται ως ο συγγραφέας των ποιητικών κειμένων της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, από τα πρώτα κείμενα της Ιστορικής περιόδου της αρχαίας Ελλάδας, γνωστά ως «Ομηρικά Έπη». Θεωρείται ο μεγαλύτερος αρχαίος επικός ποιητής όλων των εποχών. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Όμηρος ήταν τυφλός αφηγητής, και δημιούργησε τα έπη του, αντλώντας στοιχεία από τοπικούς μύθους και θρύλους. Αν και λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του Ομήρου, η επίδραση των ομηρικών επών στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού αναγνωρίζεται ευρέως.
Ο Όμηρος κατέγραψε τη ζωή και τις περιπέτειες των θεών του Ολύμπου και άλλων μορφών της ελληνικής μυθολογίας. Στην «Ιλιάδα» εμφανίζονται ο Δίας, η Ήρα, ο Απόλλων, Αθηνά, Ερμής, η Άρτεμις, η Θέτις, τον Άρη, τον Άδη, η Αφροδίτη, η Λητώ, ενώ ο Κρόνος, Καλυψώ, Πολύφημο, ο Ποσειδώνας, Κίρκη, τις Σειρήνες, και Helios εντοπίζονται στην Οδύσσεια.
Ο Όμηρος περιγράφει επίσης τον Τρωικό πόλεμο, με αναφορά στους εξής: Αγαμέμνων, Μενέλαος, Αχιλλέας, Κάλχας, Κλυταιμνήστρα, Οδυσσέας, Αίας, Πηλέας, Νέστορας, Θερσίτης, Φοίνιξ, Διομήδης. Δημιούργησε, επίσης, τους Τρώες (Πάρις, Πρίαμος, Έκτορας, Αινείας, ο Σαρπηδόνας, Εκάβη, Ανδρομάχη και φυσικά την Ελένη).
Ο William Shakespeare και ο James Joyce έχουν επηρεαστεί από τα έργα του Ομήρου, όπως και πολλοί άλλοι λογοτέχνες, συγγραφείς, ποιητές. O Joyce εμπνεύστηκε από την «Οδύσσεια» του Ομήρου για να γράψει το έργο που από πολλούς θεωρείται ως το μεγαλύτερο έπος του 20ου αιώνα: το «Ulysses».
Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα της επιρροής του Ομήρου μπορεί να βρει κανείς ακόμα και στη δημοφιλή ταινία, «Ω αδελφέ που είσαι;».
Ευριπίδης (480 π.Χ. - 406 π.Χ.)
Υπήρξε ένας από τους 3 μεγάλους τραγικούς ποιητές της αρχαίας Ελλάδας, μαζί με τον Αισχύλο και τον Σοφοκλή. Είναι συνυφασμένος με την θεατρική πρωτοπορία που προφανέστατα έχει επηρεάσει το μοντέρνο δράμα, ιδιαίτερα στην παρουσίαση των παραδοσιακών, μυθικών ηρώων ως συνηθισμένων ανθρώπων σε εξαιρετικές, ωστόσο, συνθήκες. Είναι γνωστός ως «ο τραγικότερος όλων των ποιητών», εστιάζοντας κυρίως στο εσωτερικό και τα κίνητρα των ηρώων του με έναν μέχρι τότε άγνωστο τρόπο.
Αυτή η νέα προσέγγιση τον εφαρμόσει πρώτος τεχνικές που οι μεταγενέστεροι συγγραφείς προσάρμοσαν στην κωμωδία. Ήταν επίσης ο μοναδικός μεταξύ των συγγραφέων της αρχαίας Αθήνας που επέδειξε συμπόνια προς όλα τα θύματα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών.
Υπήρξε πολυγράφος, καθώς του αποδίδονται 75 με 92 έργα. Από αυτά 19 έχουν επιζήσει, μαζί με τμήματα πολλών άλλων, αν και μερικά από τα καλύτερα έργα του έχουν χαθεί. Τα έργα που έχουν σωθεί είναι: Άλκηστις, Μήδεια, Ιππόλυτος, Ηρακλείδαι, Ικέτιδες, Ανδρομάχη, Ηρακλής, Ηλέκτρα, Ελένη, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Ίων , Φοίνισσαι, Ορέστης, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Βάκχαι, Ρήσος , Κύκλωψ, Τρωάδες, Εκάβη.
Τα έργα του Ευριπίδη, που ήταν αρκετά δημοφιλή στην εποχή του, άσκησαν μεγάλη επιρροή στο ρωμαϊκό δράμα. Πιο πρόσφατα, έχει ακόμα επηρεάσει το αγγλικό και γερμανικό δράμα, και πιο εμφανώς, Γάλλους δραματουργούς όπως τον Pierre Corneille και το Jean-Baptiste Racine.
Πλάτωνας
Ενας από τους κορυφαίους Έλληνες φιλοσόφους της αρχαιότητας, μαθητής του Σωκράτη, συγγραφέας φιλοσοφικών διαλόγων και ο ιδρυτής της Ακαδημίας των Αθηνών, του πρώτου ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης στο δυτικό κόσμο. Από κοινού με το δάσκαλό του Σωκράτη και το μαθητή του Αριστοτέλη, ο Πλάτωνας συνεισέφερε στο να εδραιωθούν οι βάσεις της δυτικής φιλοσοφίας και της επιστήμης.
Η φιλοσοφική του σκέψη είναι ιδιαιτέρως εμφανής στους «Σωκρατικούς Διαλόγους» (36 διάλογοι και 13 επιστολές) , οι οποίοι έχουν χρησιμοποιηθεί για να διδάξουν ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων όπως η φιλοσοφία, η λογική, η ηθική, η ρητορική και τα μαθηματικά. Μεταξύ άλλων, έγραψε την Απολογία του Σωκράτους (οποία θεωρείται ως μια σχετικά ακριβής καταγραφή της απολογίας του Σωκράτη στη δίκη που τον καταδίκασε σε θάνατο), το Συμπόσιο (όπου μιλά για τη φύση του έρωτα), τον «Πρωταγόρα» (όπου μεταξύ άλλων θεμελιώνεται θεωρητικά η αρχή της «πρόληψης» που δεν λαμβάνει την ποινή ως απολύτως «ανταποδοτική»), τον «Παρμενίδη» και τον «Θεαίτητο» (όπου θεμελιώνει την αντικειμενικότητα του λόγου και της ιδέας), ενώ σε 2 μακρούς διαλόγους, την Πολιτεία και τους Νόμους, περιέγραψε την ιδανική πολιτεία. Ακόμα, εισήγαγε την έννοια της ουτοπίας και την παραβολή του σπηλαίου.
Η επίδραση του Πλάτωνα είναι τεράστια: Από το μεγάλο μαθητή του και κύριο επικριτή του Αριστοτέλη, μέχρι τους Στωικούς. Και από τη χριστιανική θεολογία και από τον Θωμά Ακινάτη, σε διάφορα πλατωνικά και νεοπλατωνικά ρεύματα της Αναγέννησης. Οι σχολές του ορθολογισμού και του εμπειρισμού οφείλουν πολλά στον Πλάτωνα για τη συγχώνευση 2 αντιθέτων πτυχών της ελληνικής σκέψης -της λογικής του Παρμενίδη και της ροή του Ηράκλειτου- σε μία μεταφυσική διατριβή.
Με τα λόγια του Α. Ν. Whitehead*:
«Ο ασφαλέστερος γενικός χαρακτηρισμός για την ευρωπαϊκή φιλοσοφική παράδοση είναι ότι αποτελείται από μια σειρά παραπομπών και υποσημειώσεων στο έργο του Πλάτωνα. Δεν εννοώ το σύστημα σκέψης που οι μελετητές έχουν αμφίβολα εξάγει από τα γραπτά του. Αναφέρομαι στον πλούτο των γενικών ιδεών που βρίσκονται διάσπαρτα μέσα σε αυτά». *Alfred North Whitehead (15η/2/1861 - 30/12/1947): Βρετανός μαθηματικός, φιλόσοφος και δάσκαλος της λογικής γνωστός για τη δουλειά του στη μαθηματική λογική και τη φιλοσοφία της επιστήμης. Σε συνεργασία με τον Bertrand Russell , έγραψε το ορόσημο τρίτομο Principia Mathematica (1910, 1912, 1913) και συνέβαλε σημαντικά στην εικοστού αιώνα λογική, φιλοσοφία της επιστήμης και μεταφυσικής.
Αριστοτέλης
Έλληνας φιλόσοφος και πολυμαθής, ο οποίος μαζί με το δάσκαλό του Πλάτωνα, αποτελεί σημαντική μορφή της φιλοσοφικής σκέψης του αρχαίου κόσμου, καθώς η διδασκαλία του διαπερνούσε βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη μέχρι και την Επιστημονική Επανάσταση του 17ου αιώνα.
Υπήρξε φυσιοδίφης, φιλόσοφος, δημιουργός της λογικής και ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της αρχαιότητας. Ο Αριστοτέλης υπήρξε δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ενώ τα έργα του περιλαμβάνουν αντικείμενα όπως φυσική, μεταφυσική, ποίηση, θέατρο, μουσική, λογική, ρητορική, γλωσσολογία, πολιτική, διακυβέρνηση, ηθική, βιολογία, ζωολογία.
O Αριστοτέλης συνέβαλε τα μέγιστα στην έννοια της δημοκρατικής διακυβέρνησης. «Ο άνθρωπος είναι φύσει πολιτικό ζώο», υποστήριζε. «Η βάση μιας δημοκρατικής πολιτείας είναι η ελευθερία. Αν η ελευθερία και η ισότητα κυριαρχούν στη δημοκρατία, αυτές θα βρουν καλύτερη έκφραση όταν όλοι οι πολίτες συμμετέχουν στη διακυβέρνηση στο έπακρο».
Σύμφωνα με μια θεωρία, ολόκληρο το έργο του Φρίντριχ Νίτσε (ο οποίος επίσης περιλαμβάνεται στη λίστα του Times) έχει βασιστεί στον Αριστοτέλη.
Ευκλείδης
Έλληνας μαθηματικός, γνωστός ως ο «πατέρας» της Γεωμετρίας. Ο Ευκλείδης συστηματοποίησε και έθεσε σε στέρεες θεωρητικές βάσεις τα συμπεράσματα στα οποία έφτασαν ο Θαλής, ο Εύδοξος και άλλες προσωπικότητες της εποχής. Ο Ευκλείδης είχε την ικανότητα να ανασυντάξει τις αποδείξεις των θεωρημάτων σε σύντομους αυστηρούς όρους.
Το πιο γνωστό έργο του είναι τα Στοιχεία, που αποτελείται από 13 βιβλία. Εκεί, οι ιδιότητες των γεωμετρικών αντικειμένων και των ακεραίων αριθμών προκύπτουν από ένα σύνολο αξιωμάτων, εμπνέοντας την αξιωματική μέθοδο των μοντέρνων μαθηματικών.
Σαπφώ
Αποκαλούμενη και «Σαπφώ η Λεσβία» από τον τόπο καταγωγής της) (~ 630 - 570 π.Χ.), ήταν Eλληνίδα λυρική ποιήτρια από τη Λέσβο, ιδιαίτερα γνωστή και δημοφιλής ήδη από την αρχαιότητα. Από το όνομά της προέκυψε ο όρος «λεσβία». Η Σαπφώ θεωρείται με την ποίησή της, που ήταν γραμμένη στην αιολική διάλεκτο, ως η σημαντικότερη λυρική ποιήτρια της αρχαιότητας.
Εγραψε ερωτικά ποιήματα, ύμνους στους θεούς και επιθαλάμια (τραγούδια του γάμου). Η ποίησή της δονείται από αυθορμητισμό και έντονα αισθήματα. Αρκετοί από τους στίχους της μαρτυρούν έντονο ερωτισμό και λυρισμό.
Περικλής
Πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ., γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα, της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η δύναμη, δόξα και η φήμη την οποία χάρισε στην Αρχαία Αθήνα έδωσαν το όνομά του σε μια ολόκληρη εποχή.
Τα χρόνια κατά τα οποία επέδρασε στην πολιτική ζωή της Αρχαίας Αθήνας, μεταξύ του 461 π.Χ. και του 429 π.Χ., ονομάζεται μέχρι σήμερα «Χρυσός Αιώνας του Περικλέους». Υπήρξε μέγας προστάτης των τεχνών, της λογοτεχνίας και των επιστημών, και ο βασικός υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου. Επίσης, σε αυτόν οφείλεται η κατασκευή πολλών από τα σημαντικά μνημεία που κοσμούσαν την Αρχαία Αθήνα, με εκείνα της Ακρόπολης να διατηρούν εξέχουσα θέση ανάμεσά τους.
Υπήρξε ακόμα μέγας υποστηρικτής της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου και ως αποτέλεσμα, κατά την εποχή του, τέθηκαν οι βάσεις του λεγόμενου Δυτικού Πολιτισμού. Οι φιλοδημοκρατικές του θέσεις αποτυπώνονται καλύτερα στον περίφημο «Επιτάφιο Λόγο» του προς τιμήν των πεσόντων του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο οποίος διασώθηκε από τον ιστορικό Θουκυδίδη. Ο τελευταίος θαύμαζε τόσο πολύ τον Περικλή, που τον αποκαλούσε «πρώτο πολίτη των Αθηνών».
Ως ηγέτης των Αθηνών, με μία σειρά νόμων, υποστήριξε τις λαϊκές μάζες και τις βοήθησε να αποκτήσουν περισσότερα δικαιώματα σε βάρος της αριστοκρατικής τάξης στην οποία ανήκε κι ο ίδιος. Ο Περικλής θεμελίωσε την έννοια της Δημοκρατίας, δεδομένου ότι ο τρόπος διακυβέρνησης της Αθήνας στην εποχή του θεωρείται συνήθως ως το καλύτερο παράδειγμα άμεσης δημοκρατίας. Εξελέγη στρατηγός 16 φορές μεταξύ 445 π.Χ. και 430 π.Χ. Ο Περικλής διατήρησε την επιρροή του στην αθηναϊκή πολιτική σκηνή για σχεδόν 35 χρόνια.
Μέγας Αλέξανδρος
Θεωρείται ως ο σπουδαιότερος στρατηγός της ιστορίας, καταφέρνοντας σε ηλικία μόλις 33 ετών να κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου (4ος αιώνας π.Χ.). Ολοκλήρωσε την ενοποίηση των αυτόνομων ελληνικών πόλεων-κρατών της εποχής, φτάνοντας στις παρυφές της Ινδίας. Ήταν αήττητος στη μάχη, ίσως ο πιο επιτυχημένους στρατηγός της ιστορίας. Πάντως σίγουρα τα «έργα» του διδάσκονται και αναλύονται ακόμα σε όλο τον κόσμο.
Το 334 π.Χ., εισέβαλε στη Μικρά Ασία, στην οποία είχαν πρώτα εισβάλει οι Πέρσες και άρχισε μια σειρά εκστρατειών που κράτησαν 10 χρόνια. Ο Αλέξανδρος ανέτρεψε τον Πέρση βασιλιά Δαρείο ΙΙΙ και κατέλαβε το σύνολο της περσικής αυτοκρατορίας. Σε εκείνο το σημείο, η αυτοκρατορία του εκτεινόταν από την Αδριατική Θάλασσα έως τον ποταμό Ινδό.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ίδρυσε περίπου 20 πόλεις που έφεραν το όνομά του, όπως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Διευθέτηση του Αλεξάνδρου των Ελλήνων αποίκων και την επακόλουθη εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στην Ανατολή είχε ως αποτέλεσμα ένα νέο πολιτισμό Ελληνιστική, πτυχές της οποίας ήταν ακόμα εμφανής στις παραδόσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στα μέσα του 15ου αιώνα.
Επιπλέον, μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα των κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν η ελληνική να καθιερωθεί ως η κύρια γλώσσα μέσω της οποίας διαδόθηκε ο Χριστιανισμός σε όλο τον κόσμο της Μεσογείου. Ο Μέγας Αλέξανδρος έριξε το φράχτη που χώριζε την Ευρώπη από την Ασία, έκανε την Ελλάδα να ταυτιστεί με την τότε Οικουμένη και μεταλαμπάδευσε τον Ελληνικό Πολιτισμό στην Ανατολή.
Αμέσως μετά το θάνατό του έγινε μυθικό πρόσωπο. Η διάδοση του Ελληνικού πολιτισμού, της τέχνης, της επιστήμης της Ελλάδας ήταν η αρχή μιας καινούργιας εποχής κατά την οποία οι αξίες του Ελληνισμού έγιναν κληρονομιά όλου του κόσμου. Εξαιτίας τους, ακόμα και σήμερα μας δένουν συγγενικές σχέσεις με αρκετούς λαούς της Ασίας, της Μ. Ανατολής και της Αφρικής.
Πηγή: Time, goodnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου